قضاوت و برچسب زدن ممنوع/ با داغدیدگان از کرونا همدردی کنیم

یک روانشناس بالینی با بیان این که ویروس کرونا مهمان ناخوانده ای است که اکثر کشورهای جهان را درگیر خود کرده است؛ گفت: از قضاوت و برچسب زدن به دلیل ایجاد بار منفی و آسیب های روانی به مبتلایان و بازماندگان کووید 19 به طور جدی پرهیز کنیم.

بنفشه حیرت نگاری ؛ روانشناس بالینی و فیلم درمانگر در گفت و گو با خبرنگار روابط عمومی سازمان نظام پزشکی با تاکید بر این که روزهای همه گیری کرونا برای آنهایی که نزدیکانشان بیمار بوده  و یا فوت می کنند سخت تر از دیگران می گذرد؛ بیان کرد: غم بیمارواندوه از دست دادن او کم سنگین نیست که شرایط همه گیری ویروس کرونا نیز به آن افزوده شده و نمی گذارد مراسم سوگواری آنطور که درخور عزیزانشان باشد؛ برگزار نمایند.

وی با بیان این که طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی (WHO)جامعه جهانی با یک ابتلای همه گیر (پاندمی) ویروس کرونا مواجه است ؛ افزود: باید به این نکته توجه داشت که این ویروس گذشته از اینکه تعداد بسیاری از کشورهای جهان را بصورت بالقوه در معرض گسترش خود قرار داده  ، خانواده های زیادی را نیز بصورت بالفعل تحت تاثیر شیوع قرار داده است .

وی ادامه داد: امروزه کمتر کسی در جهان وجود دارد که دستورالعمل ها و توصیه های بهداشتی مربوط به پیشگیری از این ویروس خطرناک را نشنیده و از آن بی خبر مانده باشد ؛اما کمتر رسانه و کارشناسی در خصوص وضعیت عمومی افرادی که یکی از اعضای خانواده خود را در اثر این بیماری از دست داده صحبتی به میان می آورد .

این روانشناس بالینی درخصوص وضعیت روحی داغدیدگان از ویروس کرونا بیان کرد: این خانواده ها ضمن قرار داشتن در وضعیت سوگ عظیم ناشی از فقدان عزیزشان با موارد نوظهوری از جمله نگرانی شدید در مورد ابتلای اعضای دیگرخانواده، نداشتن امکان برگزاری و اجرای مراسم و آداب تدفین و سوگواری برای عزیز خود به دلیل توصیه های بهداشتی از جمله ممنوعیت اجتماعات و به دنبال آن محرومیت از دریافت های عاطفی؛ همدردری ؛ همدلی و همراهی خویشاوندان ، دوستان و آشنایان خود مواجه هستند .

حیرت نگاری اضافه کرد: آنها حتی نگرانی زیادی از چگونگی برخورد اطرافیان در مورد وقوع این اتفاق را دارند زیرا در طول زندگانی با پدیده مشابهی روبرو نشده و لذا خود بدیع بودن این وضعیت نیز؛ این افراد و اطرافیانشان را با کمبود تجربه واکنشی و الگوی رفتاری صحیح روبرو می کند.

وی تاکید کرد: همین مهم می تواند بروز “سونامی وار” مسائل و مشکلات روانشناختی را برای بازماندگان و داغدیدگان کووید 19 در پی داشته باشد .

این روانشناس بالینی در پاسخ به این که چگونه می توان التیام بخش دل داغدیدگان از ویروس کرونا بود؟ اظهار کرد: بسیارضروری است که جهت پیشگیری از بروز عواقب و پیامدهای وخیم این عارضه ، با ارتقاء آگاهی و آموزش های لازم به اطرافیان این عزیزان اقدامات بدون وقفه به کار بسته و از بروز آنها جلوگیری کنیم؛ لذا عمل به توصیه های ذیل می تواند کمک کننده باشد:

1. شیوع بیماری های عفونی و ویروسی طبق پروتکل های جهانی در گروه « بلایای طبیعی » محسوب می شود چرا که بشر در طول تاریخ به تناوب و متعدد با گسترش شیوع بیماریهای مختلف از جمله وبا ، طاعون ، سل و غیره قرار گرفته است . لذا باید در نظر داشت که با آسیب دیدگان و بازماندگان بیماری کووید 19نیز مانند بازماندگان دیگر بلایای طبیعی مانند سیل و زلزله و …. که خود هیچ  عمد و تصمیمی در بروز پدیده حادث شده نداشته اند ؛ رفتار نمود و به این نکته توجه داشت که این خانواده ها نیازمند یاری رسانی و مراقبت و حمایت های اجتماعی هستند.
2.  از آنجا که در شرایط فعلی امکان حضور فیزیکی برای خویشاوندان و اطرافیان به دلیل ممانعتهای بهداشتی عمومی مقدور نیست ، پیشنهاد می شود از طریق وسایل ارتباطی موجود ، ضمن ایجاد امکان ابرازو تبادل عواطف ، احساسات و هیجانات ، به این خانواده ها اطمینان دهیم که در ضایعه به وجود آمده همراه و همدل آنان هستیم.
3.  یکی از شبهات و مسائلی که در خصوص خانواده های داغدیده از کرونا وجود داشته و موجب دغدغه و نگرانی شدید آنها شده ، شائبه عدم اجرای واجبات دینی در خصوص کالبد عزیز از دست رفته آنهاست . طبق بررسی های به عمل آمده این تصور کاملا اشتباه بوده و عزیزان از دست رفته در اثر کووید 19 طبق آیین و دستورات معمول دینی مراحل آماده سازی جهت تدفین را می گذرانند و صرفا به دلیل خطر انتقال و مسری بودن این ویروس ؛ مراحل با اقدامات مراقبتی و محافظت های ویژه و خاص و طبق دستوالعملهای اعلامی از جانب مراجع ذیصلاح  انجام می شود.
4.  خانواده های داغدیده از ویروس کرونا باید توجه داشته باشند که به دلیل حفظ  سلامت و رعایت نکات بهداشتی؛ خود این عزیزان نظارت مستقیم بر مراحل ندارند و لذا دچار این گونه شبهات می شوند ؛ بنابر این توصیه می شود که با اطمینان از طی تمامی مراحل و الزامات دینی و مذهبی ،تصورات و ذهنیت خود و سایربازماندگان را با این دست شائبه ها آزرده تر نکنند .
5. خطر دیگری که اعضای خانواده های آسیب دیده را تهدید می نماید اضطراب و استرس ابتلای فرد یا افراد دیگری از خانواده است که میتواند منجر به عوارض و پیامدهایی از جمله اختلال استرس پس از سانحه ( PTSD) افکار و رفتارهای وسواس و غیره شود  و در این زمینه آنچه بسیار لازم و ضروری به نظر می رسد؛ امکان دسترسی این افراد به همکاران روانپزشک و روانشناس است تا با انجام اقدامات تخصصی از اشاعه این عوارض جلوگیری شود.
6. عملکرد ویروس کرونا نشان داده است که در انتخاب بدن میزبان خود تمایز و تفاوتی از جنبه جنسیت ، تحصیلات ، جایگاه و پایگاه اجتماعی و …..قائل نیست و به محض امکان ورود ، بدون دعوت و ناخوانده وارد می شود؛ لذا بطور بسیار جدی از قضاوت و برچسب زدن در مورد یکدیگر خودداری نمائیم . طبق اعلام سازمان بهداشت جهانی همه مردم جهان باید از به کار بردن واژه هایی چون « قربانی » و یا « کرونایی» به دلیل ایجاد بار منفی و آلام و آسیب روانی جهت مبتلایان و بازماندگان بطور جدی پرهیز کنند.

این روانشناس بالینی با اشاره به اینکه واپسین ساعات سال 1398 را می گذرانیم خاطرنشان کرد: بهتر است با گسترش محبت ومهربانی ،«همدلی ،عشق و احترام متقابل» را « پاندمی» نمائیم ؛ باشد که سال پیش رو چنان با برکات و شیرین کامیها احاطه مان نماید که تلخی های سال طی شده تاحدی التیام یابد .